«Εσύ τις παίρνεις, κάποιοι άλλοι σταματούν να πονάνε» έλεγε το μήνυμα της εκστρατείας. Μια φράση η οποία περικλείει όλη τη μαγεία της αλληλεγγύης σε μόλις λίγες λέξεις. Γενικά, είμαι πολύ μεγάλη φαν καθημερινών ιστοριών τύπου «faith in humanity restored» και πάντα καταλήγω με ψιλοβουρκωμένα μάτια και ένα πλατύ χαμόγελο ανακούφισης, μιας και τελικά «δεν είναι όλα τριγύρω μου σάπια». Αυτό όμως που με οδήγησε στο να μελετήσω λίγο παραπάνω το αντικείμενο είναι ο αντίκτυπος που έχει η καλή πράξη της ημέρας στον άνθρωπο που την πράττει, και όχι μόνο σε αυτόν που τη δέχεται. Και αυτό θέλω να μοιραστώ μαζί σας αυτόν τον μήνα.
Τα πάντα με σοφία φτιάχτηκαν, και έτσι η φύση, για να μας ωθήσει να είμαστε καλοί άνθρωποι, έχει βάλει το χεράκι της. Το να κάνεις μια καλή πράξη δεν είναι απλώς μια συμπεριφορά. Κάνει καλό στο σώμα σου, στο μυαλό σου και στον ίδιον σου τον εαυτό. Μπορεί να μειώσει την πίεση στο αίμα, μπορεί ακόμα και να ρίξει τα επίπεδα της κορτιζόλης, της ορμόνης που συνδέεται άμεσα με το στρες. Τότε θα μου πεις «άρα, Ντένια, δεν το κάνεις για την ψυχή της μάνας σου. Το κάνεις, για να νιώσεις εσύ καλά». Η απάντηση είναι «ναι και όχι». Μείνετε μαζί μου…
Όπως όλα τα πράγματα στη ζωή, έτσι και η καλοσύνη θέλει εξάσκηση. Μπορεί στα πρώτα στάδια να έχεις εγωιστικά κίνητρα, όπως το να σε πουν «καλό» ή να νιώσεις ικανοποίηση, όμως όσο περισσότερο εξασκείσαι τόσο θα πράττεις με περισσότερη συνειδητότητα. Μια πρώτη άσκηση, για παράδειγμα, είναι να εξαφανίσεις τις κτητικές αντωνυμίες. Ο εγκέφαλος είναι περίεργο πράγμα και δεν είναι εύκολο να δείξει αλτρουισμό, άμα λες από μέσα σου «έδωσα τα λεφτά μου σ’ έναν φίλο που είχε ανάγκη». Εκεί, στην πραγματικότητα, δεν του έδωσες τίποτα, αλλά κράτησες τεφτέρι, μιας και αυτά τα λεφτά ΣΟΥ τώρα σου λείπουν. Ο εγκέφαλος έχει συνδέσει αυτό που έδωσες με εσένα και σε κάνει να νιώθεις λες και έκοψες το χέρι σου, ξέρω γω. Στα πρώτα στάδια της εκπαίδευσης τέτοια λάθη θα γίνουν. Να επιμένεις, να λες από μέσα σου το «κάνε το καλό και ρίξ’ το στον γιαλό» (ή κάτι άλλο που σε βολεύει, τέλος πάντων) και σιγά σιγά ο εγκέφαλος και το σώμα σου θα ανταποκριθούν.
Μετά όμως θα πεις «γιατί, ρε Ντένια, να με νοιάζει η καλοσύνη; Σάμπως το εκτιμάει και κανείς; Όλοι να σε πατήσουν θέλουν». Και, να σου πω την αλήθεια, μάλλον έχεις δίκιο. Όλοι να σε πατήσουν θέλουν. Όμως αυτό είναι αποτέλεσμα εγωιστικών συμπεριφορών που σφυρηλάτησαν γενιές και γενιές. Για να απαντήσω λοιπόν στο ερώτημα, θα ρίξω στο τραπέζι μια εμπειρία που ίσως έχουμε οι περισσότεροι γνωρίσει: τα φοιτητικά μας χρόνια. Για όποιον ήταν μακριά από την πόλη του, η αλληλεγγύη ήταν το μόνο του όπλο, για να νιώθει ασφαλής, μιας και οι φοιτητές δεν φημίζονται για την οικονομική τους ευχέρεια. Πάντα κάποιος μαγείρευε και έδινε στους άλλους, πάντα κάποιος σου κολλούσε για την μπύρα 2€. Και ναι, μπορεί το πορτοφόλι μας να μην απέπνεε ασφάλεια, όμως μεγαλύτερη σιγουριά από αυτή που νιώθεις σε αυτόν τον κύκλο αλληλεγγύης δεν υπάρχει στον κόσμο όλον.
Το κακό είναι ότι όσο βγαίνεις από τον φοιτητικό μικρόκοσμο και μπαίνεις στον στίβο της ζωής τόσο απομακρύνεσαι απ’ αυτό το παιδί που με χαρά έδινε το ευρώ του και το ξεχνούσε. Τώρα τα υπάρχοντά σου είσαι εσύ και, αν τα χάσεις, χάνεις εσένα. Αλίμονο σ’ αυτόν που θα πάρει το αυτοκίνητό σου και θα το χτυπήσει! Ν’ ανοίξει τρύπα να κρυφτεί. Αλίμονο στον φίλο που σου δανείστηκε λεφτά και δεν μπόρεσε ποτέ να σ’ τα επιστρέψει – καλύτερα να αλλάξει χώρα. Και όλο αυτό γεννάει πια κύκλους εγωισμού, μίσους και φόβου. Του φόβου πως «όποιος με πλησιάσει είναι για να μου πάρει. Άρα, αν σφιχταγκαλιαστώ με τα υπάρχοντά μου, είμαι ασφαλής. Καταλήγω και λίγο δυστυχισμένος» (και με υψηλή πίεση σίγουρα).
Καλώ όποιον διαβάζει αυτές τις γραμμές να σπάσει αυτόν τον κύκλο φόβου. Υπάρχουν άπειρες σελίδες στα κοινωνικά δίκτυα που καλούν για βοήθεια. Χρήματα, ρούχα ή ακόμα και καταφύγια ζώων που ζητάνε ανθρώπους να παίξουν με τα κουτάβια. Κράτα ένα μικρό ημερολόγιο και θέσε έναν στόχο ως την καλή πράξη της ημέρας. Ξεκίνα με μικρά βήματα, ακόμα και αν την πρώτη φορά νιώσεις πως αυτό που έδωσες λείπει από ’σένα. Να επιμείνεις, και η ανταμοιβή θα είναι τεράστια. Ο καλύτερος τρόπος να θεραπευτείς από οτιδήποτε είναι να απαλλαγείς απ’ το τοξικό ΕΓΩ σου και να το μετατρέψεις στη μεγαλύτερη κινητήρια δύναμη που είδε ποτέ το σύμπαν.
Στην καλοσύνη, χωρίς αντάλλαγμα.
