Λοιπόν, ναι! Μπορεί να άργησα να παρακολουθήσω μουσικό θέατρο με την απαιτούμενη σοβαρότητα, όμως –ευτυχώς– υπάρχουν διάφοροι άνθρωποι στις ζωές μας, με διαφορετική αισθητική και προτιμήσεις, και γίνεται αυτή η συν τοις άλλοις ενδιαφέρουσα ανταλλαγή «φρέσκων» πληροφοριών. Το εντυπωσιακό είναι πως πολλά τραγούδια που όλοι γνωρίζουμε, προέρχονται από κάτι περισσότερο από μία σύνθεση. Είναι ιστορίες, γεγονότα, συναισθήματα.
Στην αρχαία Ελλάδα, το δράμα παρουσιαζόταν και μέσω του χορού στο θέατρο, ενώ οι Ρωμαίοι αργότερα επηρεάστηκαν και το εμπλούτισαν. Στον Μεσαίωνα, δραματοποίησαν μουσικά τη Βίβλο, ώστε η εκκλησία να προσελκύσει και τους αναλφάβητους. Γύρω στο 1840, στο Παρίσι, ο Ζακ Όφενμπαχ δίνει στις οπερέτες διεθνή χροιά. Το 1943 ανεβαίνει το πρώτο μιούζικαλ, όπως το ξέρουμε σήμερα, στο Μπρόντγουεϊ. Πρόκειται για το Oklahoma! των Ρίτσαρντ Ρότζερς και Όσκαρ Χάμερσταϊν. Ποιος δεν θα ’θελε να παρακολουθήσει μια τέτοια παράσταση στο Μπρόντγουεϊ ή στο Γουέστ Εντ! Έπειτα, ξεδιπλώνονται ροκ, ποπ, αλλά και αρ εν μπι με χιπ χοπ στοιχεία, όπως στο Hamilton. Κάπου εκεί, στην ποικιλομορφία αυτή, άρχισαν να εμφανίζονται και οι ταινίες μιούζικαλ.
Ο περονισμός –και λίγο περισσότερο η Εβίτα Περόν– στη Λατινική Αμερική εμπνέουν, εκτός των άλλων, και τον Άντριου Λόιντ Βέμπερ. Δεν θα σταθούμε στην πλοκή του Evita, αλλά στο γεγονός ότι χαρακτηρίζεται ως επί το πλείστον «ροκ όπερα». Υπάρχει κάποια σύνδεση του μιούζικαλ με την όπερα; Όλη η πλοκή στο Evita εκτυλίσσεται μέσα από τραγούδια, από μουσική. Δεν υπάρχει ο απλός διάλογος. Από τη μία, το μιούζικαλ αρχικά απευθυνόταν στους απλούς πολίτες, και στη συνέχεια ανελίχθηκε στα ανώτερα στρώματα. Το Oklahoma! δεν είχε πολύ χορό, σε σχέση μ’ αυτά που βλέπουμε σήμερα. Η όπερα, από την άλλη, είχε ως κοινό της τις ελίτ, βασίζεται περισσότερο στο λιμπρέτο και ξεδιπλώνεται λυρικώ τω τρόπω. Θα μπορούσαμε να πούμε, δίχως απολυτότητα, πως συγκλίνουν. Με τον χρόνο όμως, το είδος διακλαδώνεται. Νέες κατηγορίες έρχονται στο προσκήνιο, όπως είναι το αφηγηματικό (story) μιούζικαλ (Chicago), το μαύρο μιούζικαλ (Dream Girls), το τζουκ μποξ μιούζικαλ (We will Rock You), τα μιούζικαλ που είναι βασισμένα στη ζωή κάποιου αστέρα (star-vehicle) (Funny Girl), και φυσικά τα μιούζικαλ της Ντίσνεϊ.
Στην Ελλάδα, επαγγελματικά μιούζικαλ συναντάμε στην Αθήνα. Ένας ενορχηστρωτής-μαέστρος, ο Αλέξης Πρίφτης, αγαπά και στηρίζει με τη δουλειά του το μουσικό θέατρο. Έχουμε δει το Cats, το Chicago και το Evita, τα οποία έχει διευθύνει μουσικά. Λίγο πριν από το δεύτερο lockdown, επρόκειτο να ανέβει ξανά στο Θέατρο Ριάλτο το Hair των Gerome Ragni και James Rado –που ήταν το πρώτο μιούζικαλ που εμφάνισε γυμνό– σε σκηνοθεσία του Δημήτρη Μαλισσόβα και μουσική διεύθυνση του Ανδρέα Κουρέτα. Μήπως το δούμε μετά το lockdown;
Το μιούζικαλ, κυρίως στην Ελλάδα, δεν είναι τόσο σύνηθες όσο τα θεατρικά έργα και οι μουσικές από ορχήστρες ξεχωριστά. Απαιτείται πολλή προσπάθεια για να μπορέσει κανείς να επιτύχει ένα άρτιο αποτέλεσμα σε υποκριτική, τραγούδι και κίνηση ταυτόχρονα. Γι’ αυτό, ο όρος «ηθοποιός» δεν μπορεί να περιγράψει επακριβώς τον όρο του «περφόρμερ» του μουσικού θεάτρου. Μέσα από τον χορό και τα τραγούδια τους, αναδύονται ολόκληρες ιστορίες. Οι στίχοι κάθε τραγουδιού και οι κινήσεις που το ακολουθούν, δεν είναι τυχαίες. Ας εξερευνήσουμε λίγο παραπάνω κι ας προσπαθήσουμε να δούμε/ακούσουμε και κάτι που δεν θα είχαμε ενδεχομένως ως πρώτη επιλογή.
