Το άρθρο αυτό δεν είναι τόσο ενημερωτικό, αλλά περισσότερο αποτελεί εσωτερική συζήτηση και –ελπίζω– παραγωγικό προβληματισμό. Πώς θα ήμασταν, άραγε, χωρίς την τέχνη; Θεωρούμε πλέον σχεδόν τα πάντα δεδομένα στις ζωές μας, δίχως να σκεφτόμαστε το πώς θα ήταν η ζωή μας, αν η πραγματικότητά μας άλλαζε ή αν ξαφνικά δεν είχαμε αυτά που έχουμε – και δεν μιλώ μονάχα για υλικά αγαθά, αλλά και για ανθρώπους, δικαιώματα, ελευθερίες. Γιατί σε κάποιες χώρες γίνεται πόλεμος, ενώ σε μια άλλη μία μάνα σκοτώνει τα παιδιά της. Κι όμως, εξακολουθούμε να σκεφτόμαστε με γνώμονα την ασφάλεια του δεδομένου, μοιράζοντας ωχαδερφισμούς και οιωνοί ολοκληρωμένες απόψεις, τις οποίες δεν μας ζήτησε κανείς. Η τέχνη όμως δίνει απλόχερα τη συμπαράστασή της, την αφύπνιση –όπως θέλετε πείτε το– με έντονα και ιδιαίτερα μηνύματα, ελπίζοντας ταυτόχρονα σε μια αλλαγή, όχι μόνο οικουμενική, αλλά και πιο προσωπική.
Για παράδειγμα, στην ταινία Οι ζωές των άλλων η μαγεία της τέχνης καταφέρνει να ευαισθητοποιήσει έναν άνθρωπο, ο οποίος είναι πολύ δραστήριος σε βάρος άλλων. Η εξέλιξη υφίσταται, εάν ξεκινήσουμε κατά μόνας στην αρχή. Οι καλλιτέχνες ενεργοποιήθηκαν πρώτοι στην Ουκρανία, γεγονός που αποτελεί απόδειξη στα παραπάνω. Είναι πολλά τα έργα που απαντούν στα σφάλματα του κόσμου. Αν η τέχνη εκπληρώνει τόσο ενεργό ρόλο, τότε εμείς γιατί απλώς αρκούμαστε στις αερολογίες τις δικές μας, αλλά και των άλλων, πίσω από ένα πληκτρολόγιο ή από συζητήσεις με φίλους και πίσω από την ασυνέπεια λόγων και έργων;
Σε κάθε έργο, κάθε κλάδου, κάνεις δεν μένει άπραγος. Ακόμα και στους πίνακες, οπού οι φιγούρες στέκουν ακίνητες, υπάρχει δράση. Εμείς όμως δυσκολευόμαστε να δράσουμε. Είμαστε αποστασιοποιημενοι από την τέχνη ή από όλον τον κόσμο τελικά; Δεν πρόκειται περί μορφωτικού επιπέδου. Κύριο ρόλο διαδραματίζει το συναίσθημα, και δυστυχώς πλέον αυτό χρειάζεται κάτι να το ταρακουνήσει, να μας θυμίσει ότι υπάρχει. Να δίνουμε περισσότερη σημασία γύρω μας, είτε σε άλλους ανθρώπους, είτε σε γεγονότα. Υπάρχει κάτι και έχει λόγο που υπάρχει. Το ίδιο λένε οι περισσότεροι και για τον εαυτό τους, και αλίμονο αν τους ξεχάσει κανείς ή αν τους αμφισβητήσει!
Δεν έχω σκοπό να κρίνω. Παρουσιάζω την πραγματικότητα, όπως αυτή ξεδιπλώνεται στα μάτια μου, και τονίζω τα αδύναμα σημεία μας. Πιστεύω στην πολυεπίπεδη δύναμη της τέχνης, αλλά και στον άνθρωπο. Όμως η αλήθεια είναι πως μας είναι πιο εύκολο να κοιτάξουμε και να κρίνουμε τις ζωές των άλλων, παρά τις δικές μας. Εμποδίζουμε και τρομοκρατούμε την εξέλιξή μας, δίχως να το αντιλαμβανόμαστε. Στόχος είναι να ζήσουμε όπως θέλουμε εμείς, ο καθένας μας ξεχωριστά, και να προσέχουμε το σπίτι μας, την κοινωνία που ζούμε, αφού εμείς είμαστε αυτή.
